Upadłość konsumencka byłego przedsiębiorcy

O ogłoszenie upadłości konsumenckiej może wystąpić osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej w dacie złożenia wniosku. Oznacza to, iż były przedsiębiorca składając wniosek zobowiązany jest w pierwszej kolejności do wykreślenia w rejestrach (CEIDG, KRS) wpisów dotyczących uprzedniej aktywności w sferze działalności gospodarczej.

Celem zapewnienia bezpieczeństwa obrotu gospodarczego ustawodawca zdecydował nałożyć na osoby prowadzące działalność gospodarczą szczególne rygory w zakresie terminu i obowiązku ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy. Konsekwentnie, ich niedopełnienie stanowi tzw. negatywną przesłankę ogłoszenia upadłości konsumenckiej.

Jednakże biorąc pod uwagę złożoność problematyki udziału w obrocie gospodarczym, w tym zwłaszcza szczególne przypadki fiaska różnych przedsięwzięć, mających swoje źródło w przyczynach niezawinionych przez przedsiębiorcę, jak np. brak zapłaty ze strony kluczowego kontrahenta, kryzys w branży i inne, ustawodawca zezwala na przeprowadzenie procedury upadłościowej – konsumenckiej wobec byłego przedsiębiorcy, jeśli tylko przemawiają za tym tzw. względy słuszności. Pojęcie to ma swe źródła w filozofii starożytnej Grecji (arystotelesowska epieikeia), w prawodawstwie rzymskim, gdzie nosiło miano aequitos, zaś polskiemu prawodawstwu jest znane pod pojęciem „ zasad współżycia społecznego”.

Dla oceny czy takie względy w danym przypadku mają miejsce koniecznym jest zbadanie okoliczności nie tylko związanych z historią działalności dłużnika jako przedsiębiorcy, w tym zwłaszcza przyczyn niewypłacalności, postawy wobec wierzycieli, prób wyjścia z kryzysu, stanu majątkowego z okresu prowadzenia działalności, ale też historii życia dłużnika i jego otoczenia. Dodatkową przesłanką egzoneracyjną (zwalniającą z w/w, negatywnego rygoru) są tzw. względy humanitarne, związane ściśle z osobą dłużnika tzn. jego aktualną sytuacją osobistą, zdrowotną, bytową. Rozważając istnienie tej okoliczności sąd przede wszystkim odnosi się do ogólnych wartości takich jak: poszanowanie godności, czci dłużnika, zapobieżeniem przysparzania mu dalszych cierpień, które mogą zostać przywrócone ogłoszeniem upadłości konsumenckiej. Do względów humanitarnych zwykle zalicza się okoliczności dotyczące choroby dłużnika, konieczności utrzymania wielodzietnej rodziny, samotnego wychowywania dzieci, etc. Argumentem bywa też wiek dłużnika, przy czym niekoniecznie podeszły, także i bardzo młody.